Βράβευση Ο.ΠΑ.Κ. με το βραβείο Στέλλας Σουλιώτη για τα ανθρώπινα δικαιώματα 2023
Σε μια σεμνή τελετή βραβεύτηκε σήμερα η Οργάνωση Παραπληγικών Κύπρου από τον Εξοχότατο Υπουργό Εξωτερικών κο. Κωνσταντίνο Κόμπο με το βραβείο Στέλλας Σουλιώτη για τα ανθρώπινα δικαιώματα 2023 στην παρουσία Πρέσβεων , Υπουργών και Επιτρόπων. Ευχαριστούμε τα μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης του Βραβείου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ‘Στέλλα Σουλιώτη’ για την απόφαση τους όπως και το Υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας για το θεσμό αυτό.
Πιο κάτω η ομιλία του Προέδρου της Ο.ΠΑ.Κ. μετά την παραλαβή του βραβείου:
Εξοχότατοι Υπουργοί, Εξοχότατοι Πρέσβεις, Έντιμοι Επίτροποι,
Κυρίες και κύριοι,
Είναι μεγάλη τιμή για μένα να βρίσκομαι σήμερα εδώ για να παραλάβω αυτό το ιδιαίτερα τιμητικό βραβείο ως πρόεδρος της Οργάνωσης Παραπληγικών Κύπρου. Ο λόγος για τον οποίο είναι πολύ σημαντικό το βραβείο αυτό είναι γιατί όταν ζεις καθημερινά υπό συνθήκες βαριάς αναπηρίας, σου θυμίζει τη σημασία και την αξία της εξυπηρέτησης και απόλαυσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων απέναντι στα εμπόδια που συναντάς. Σου θυμίζει επίσης ότι η απόλαυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν είναι δεδομένη για όλους τους συνανθρώπους μας αν και αποτελούν προϋπόθεση για καλή ζωή. Για πολλούς συνανθρώπους μας η καλή ζωή είναι δεδομένη αλλά για πολύ περισσότερους όχι, ειδικά αν κοιτάξουμε τον πλανήτη στον οποίο ζούμε και όχι τη χώρα μας απομονωμένα.
Να μου επιτρέψετε να σας πω δυο λόγια για την Οργάνωσή μας. Η Οργάνωση Παραπληγικών Κύπρου ιδρύθηκε το 1980 από άτομα που απέκτησαν παραπληγία και τετραπληγία λόγω κάκωσης σπονδύλου αλλά δεν έχασαν την επιθυμία να ζουν ενταγμένοι στη ζωή και μέσα από τη δράση τους απαίτησαν αξιοπρεπή διαβίωση, ισότητα και σεβασμό στα ανθρώπινα τους δικαιώματα. Η φιλοσοφία αυτή είναι βαθιά ριζωμένη στη δράση μας. Η Οργάνωση Παραπληγικών Κύπρου πρωτοστάτησε στη χώρα μας για υπεύθυνη και αξιοπρεπή στήριξη προς τα μέλη της αλλά και τα άτομα με αναπηρίες γενικά και πέτυχε σημαντικές παροχές προς αυτούς. Εργάστηκε επίσης για την καλύτερη οργάνωση και συνεργασία των οργανώσεων που εκπροσωπούσαν άτομα με αναπηρίες και είναι ιδρυτικό μέλος της Κυπριακής Συνομοσπονδίας Οργανώσεων Αναπήρων.
Πιο κάτω θα αναφερθώ στις σημαντικότερες διεκδικήσεις.
Η παροχή αναπηρικών αμαξιδίων και άλλων απαραίτητων βοηθημάτων με χορηγία από το κράτος, την παροχή μέσα από το σύστημα υγείας των απαραιτήτων ιατρικών αναλωσίμων, την ανάπτυξη του αθλητισμού ΑμεΑ, την επαγγελματική αποκατάσταση και την αναγνώριση ότι η εργασία δεν εξυπηρετεί μόνο το εισόδημα αλλά αποτελεί και σημαντικό παράγοντα για υψηλή ποιότητα ζωής και φυσικά ένταξης στην κοινωνία, ενώ η καλύτερη κοινωνικοποίηση και ένταξη ωφελεί και σε ψυχοκοινωνικό επίπεδο. Ήταν ίσως η πιο σημαντική διεκδίκηση σε εποχή που δεν υπήρχε παιδεία και κατανόηση για αυτά τα θέματα. Τα επιδόματα βαριάς κινητικής αναπηρίας και τα επιδόματα φροντίδας τα οποία εξυπηρετούν την ανεξάρτητη διαβίωση ήταν επίσης σημαντικά επιτεύγματα που κάλυψαν μέρος του κόστους αναπηρίας και έδωσαν τη δυνατότητα στα παραπληγικά και τετραπληγικά άτομα να αποφασίζουν ποιος θα είναι ο προσωπικός τους βοηθός. Παροχές που σήμερα τις απολαμβάνουν πέραν των 2,000 συνανθρώπων μας με συμπτώματα παραπληγίας και τετραπληγίας, ενώ τα μέλη της Οργάνωσης Παραπληγικών Κύπρου είναι περίπου 250. Χαιρόμαστε ιδιαίτερα όταν οι δράσεις μας επηρεάζουν θετικά και άλλους συνανθρώπους μας με παρόμοια προβλήματα.
Πέρα από τα πιο πάνω, η Οργάνωση μας εργάστηκε αδιάκοπα για τα θέματα προσβασιμότητας στο δομημένο περιβάλλον αφού είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στην προσπάθεια μας να ζήσουμε ενταγμένοι στην κοινωνία. Και είναι πρόβλημα το οποίο δημιουργήσαμε εμείς οι άνθρωποι γιατί σχεδιάσαμε και κτίσαμε τις πόλεις μας χωρίς να λάβουμε υπόψη τις ανάγκες όλων των ανθρώπων. Για αυτό λέμε ότι σε πολύ μεγάλο βαθμό η αναπηρία για τα άτομα με κινητικές αναπηρίες είναι κοινωνική κατασκευή. Η νομοθεσία του 1999 με την οποία όλα τα νέα κτίρια θα έπρεπε να είναι προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρίες ήταν η αρχή για τη μεταμόρφωση της χώρας μας και σήμερα μπορούμε να πούμε ότι η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη και ότι απολαμβάνουμε επιλογές προσβάσιμων κτιρίων/επιχειρήσεων/υπηρεσιών.
Στην προσπάθεια μας να αναβαθμίσουμε την προσβασιμότητα στη χώρα μας, πέρα από το να διεκδικούμε και να διατηρούμε συνεργασίες με αρμόδιους φορείς, καταφέραμε και να συμβάλουμε ουσιαστικά. Θεωρώ σημαντικό να αναφέρω ότι αξιοποιήσαμε προγράμματα συγχρηματοδότησης από τα διασυνοριακά ταμεία Ελλάδα-Κύπρος (Interreg) στον τομέα Τουρισμού και γίναμε η αιτία να βοηθηθούν και συνάνθρωποι μας με αναπηρίες στην Ελλάδα. Τα τελευταία 10 χρόνια έχουμε υλοποιήσει 3 έργα σε συνεργασία με Δήμους στην Ελλάδα, μέσα από τα οποία αναβαθμίσαμε ουσιαστικά την προσβασιμότητα παραλιών στη χώρα μας με αγορά και εγκατάσταση ειδικού εξοπλισμού κάτι που πρόβαλε τη χώρα μας παγκόσμια αφού το κανάλι Euronews έκανε ρεπορτάζ συγκεκριμένα για αυτό το θέμα το 2021 το οποίο προβλήθηκε σε δεκάδες χώρες και πολλές γλώσσες.
Παράλληλα εργαστήκαμε για την προσβασιμότητα και στις υπηρεσίες υγείας εντός του ΓΕΣΥ αφού διαπιστώσαμε ότι δεν τηρείται η σχετική νομοθεσία η οποία απαιτεί πλήρη προσβασιμότητα για όλους, κάτι που δημιουργεί διακρίσεις απέναντι μας και καταπάτηση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως είναι αυτό της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας. Με τη βοήθεια της Επιτρόπου Διοικήσεως πετύχαμε όμως την αναθεώρηση της στάσης του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας και πλέον η υποχρέωση για προσβασιμότητα των υπηρεσιών υγείας θα είναι κομμάτι του συμβολαίου συνεργασίας με κάθε πάροχο υπηρεσιών υγείας κάτι που θα εξυπηρετεί τα ανθρώπινα δικαιώματα στην υγεία για όλους τους πολίτες.
Επιπρόσθετα, η Οργάνωση Παραπληγικών Κύπρου με τη δράση της συνέβαλε στη μείωση στερεοτύπων που αντιμετώπιζαν τα άτομα με βαριές κινητικές αναπηρίες ως ανήμπορους πολίτες και απολαμβάνουμε πλέον αξιοπρεπή και ισότιμη αντιμετώπιση με αποδοχή και σεβασμό. Κύριος στόχος παραμένει η ένταξη και ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρίες σε κάθε πτυχή της ζωής με σκοπό την αξιοποίηση των ικανοτήτων τους προς όφελος των ιδίων και της κοινωνίας. Ζούμε σε μια εποχή όπου σημασία έχουν οι ικανότητες και όχι οι ανικανότητες και αυτή είναι η φιλοσοφία στην οποία επενδύουμε.
Προκειμένου η δράση μας να φέρνει αποτελέσματα, προσπαθούμε να είναι πολυδιάστατη, τόσο προς το κράτος και την πολιτεία γενικά όσο και την κοινωνία απευθείας, μέσω της διοργάνωσης εκστρατειών ενημέρωσης αλλά και ανάδειξης των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε μέσω των μέσων μαζικής επικοινωνίας. Θα ήθελα εδώ να τονίσω ότι στην προσπάθεια μας να απολαμβάνουμε τα ανθρώπινα μας δικαιώματα ήταν και είναι σημαντικοί σύμμαχοι και συνεργάτες οι δημοσιογράφοι και ιδιαίτερα ο έντυπος τύπος την εποχή που δεν υπήρχε ή δεν ήταν διαδεδομένο το διαδίκτυο. Πλέον βέβαια το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι τα κύρια κανάλια προβολής των θεμάτων που μας απασχολούν γενικά. Επίσης σύμμαχος μας είναι το Τμήμα Επίτροπου Διοικήσεως τόσο ως εθνική αρχή ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και ως φορέας ισότητας και καταπολέμησης των διακρίσεων και φυσικά ως ανεξάρτητος μηχανισμός προώθησης, προστασίας και παρακολούθησης της σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες. Θέλω να τονίσω ότι ως πολίτες νοιώθουμε ασφάλεια που υπάρχει ο θεσμός.
Επίσης, η Οργάνωση Παραπληγικών προσφέρει σήμερα,
υπηρεσίες κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων για ψυχοκοινωνική στήριξη των μελών και των οικογενειών τους καθώς και υπηρεσίες διακίνησης με ειδικά οχήματα.
Λειτουργούμε το μοναδικό γυμναστήριο στη χώρα μας με προσβάσιμα μηχανήματα και για άτομα σε αναπηρικά αμαξίδια ενώ έχουμε επενδύσει στην ανάπτυξη του αθλήματος της καλαθοσφαίρισης σε τροχοκάθισμα, για καλύτερη ένταξη νέων ατόμων που αποκτούν παραπληγία αλλά και όλων των ατόμων με κινητικές αναπηρίες γενικά με στόχο να αξιοποιούμε τα οφέλη του καλού αθλητισμού.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφέρω ότι μέλη της Οργάνωσης Παραπληγικών Κύπρου ξεκίνησαν να αγωνίζονται διεθνώς και να διακρίνονται ακόμα και πριν την θεσμοθέτηση και έναρξη των Παραολυμπιακών Αγώνων, δηλαδή τη δεκαετία του 80, στα αθλήματα στίβου και κολύμβησης. Ο αθλητισμός είναι σημαντικό εργαλείο για την αποκατάσταση και την ένταξη των ατόμων με αναπηρίες και πιέζουμε την πολιτεία για να επενδύσει περισσότερα στον τομέα.
Βασικός άξονας δράσης μας ήταν η ανεξάρτητη διαβίωση η οποία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες τα οποία πρέπει να διασφαλίσουμε ότι εξυπηρετούνται στον καλύτερο βαθμό. Κάτι που είναι δύσκολο αφού χρειάζεται σημαντικούς πόρους και κατάλληλο προσωπικό. Η αναπηρία αγαπητοί μου ξεκινά να γίνεται δύσκολη όταν δεν μπορείς να αυτοεξυπηρετηθείς και χρειάζεσαι βοήθεια από άλλους ανθρώπους για αυτό όσοι μπορούμε να αυτοεξυπηρετηθούμε και να φροντίζουμε τον εαυτό μας πρέπει να νοιώθουμε ιδιαίτερα τυχεροί. Η σημαντικότερη ίσως επιτυχία μας έγινε το 2018 όταν μια ιδέα της αείμνηστης Υπουργού Εργασίας, Πρόνοιας και Κ.Α μμ Ζέτας Αιμιλιανίδου έγινε αιτία για να υλοποιήσουμε μια υπηρεσία προσωπικών βοηθών η οποία χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Ήταν μια ιδέα που δημιουργούσε σημαντικές ευθύνες στην Οργάνωση μας αλλά θα πρόσφερε στα μέλη μας πολύ σημαντικές υπηρεσίες. Ανταποκριθήκαμε στην πρόκληση και μέσα από αυτή την υπηρεσία, εργοδοτούμε και εκπαιδεύουμε φροντιστές ή προσωπικούς βοηθούς όπως είναι ο σύγχρονος όρος, οι οποίοι προσφέρουν υπηρεσίες κατ’οίκον σε μέλη της οργάνωσης μας αλλά και της οργάνωσης των μυοπαθών, κυρίως σε άτομα με συμπτώματα τετραπληγίας. Είναι μια υπηρεσία η οποία αναβάθμισε σημαντικά την ποιότητα ζωής των μελών μας και την ασφάλεια που νοιώθουν για την φροντίδα τους και την υποστήριξη τους σε καθημερινή βάση. Προσπάθεια μας είναι αυτή η υπηρεσία να μεγαλώσει και να προσφέρει υπηρεσίες σε όλους όσους τις χρειάζονται και όσοι από εσάς έχετε συγγενείς που χρειάζονται βοήθεια λόγω αναπηρίας, ασθένειας ή ηλικίας γνωρίζετε πόσο σημαντικό θέμα είναι για την ποιότητα ζωής όχι μόνο του ατόμου αλλά της οικογένειας συνολικά.
Θεωρώ πολύ σημαντικό τον θεσμό του βραβείου Στέλλας Σουλιώτη για τα ανθρώπινα δικαιώματα αφού χρειάζεται να εργαστούμε εντατικά για αναγνώριση της σημασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα μας και την υποχρέωση όλων των πολιτών να τα υπερασπίζονται και να απαιτούν την εξυπηρέτηση τους, κάτι που θα συμβάλει στην πρόοδο της κοινωνίας σε διάφορα επίπεδα και θα προσφέρει πραγματικά καλύτερη ποιότητα ζωής.
Ιδιαίτερη στόχευση πρέπει να γίνει προς τους ανήλικους για δύο λόγους,
να κατανοήσουν ότι είναι δικαιούχοι ανθρωπίνων δικαιωμάτων τα οποία πρέπει να απολαμβάνουν
και να μεγαλώσουν με φιλοσοφία σεβασμού απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα γενικότερα.
Σας διαβεβαιώ και σας υπόσχομαι ότι η Οργάνωση μας θα είναι σύμμαχος σε κάθε τέτοια δράση.
Τέλος, θα ήθελα εκ μέρους του Δ.Σ. της Οργάνωσης Παραπληγικών Κύπρου να εκφράσω τις ευχαριστίες μας προς τα μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης του Βραβείου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ‘Στέλλα Σουλιώτη’ όπως και στο Υπουργείο Εξωτερικών και ειδικότερα τον Εξοχότατο Υπουργό Εξωτερικών, για το θεσμό αυτό. Είμαστε σίγουροι ότι θα συμβάλει θετικά για να προάγει τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα μας.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας και δράττομαι της ευκαιρίας να ευχηθώ σε σας και στις οικογένειές σας κάθε καλό για τη νέα Χρονιά.
Δημήτρης Λαμπριανίδης
Πρόεδρος Ο.ΠΑ.Κ.
28/12/2023